BAĞCILAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESI ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ
BAĞCILAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ
BAĞCILAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KALP DAMAR CERRAHİSİ KLİNİĞİ

Karotis endarterektomileri (KAE) inme gelişimini önleyici en etkili yöntemdir. İntraoperatif karotis klemp (KK) sırasında, serebral emboli, hipoperfüzyon sonucu inme gelişebilir Genel anestezi altındaki KEA'inde, serebral hipoperfüzyon, iskeminin tespiti, sorun olmaya devam etmektedir. Bu amaçla, transkranyel doppler, somatosensoriyel uyarılmış potansiyeller, kızılötesi spektroskopisi ve elektroensefalografi kullanılabilmektedir. Bispektral indeks (BIS) monitörü iskemik beyin hasarı tespiti için tasarlanmamış olmasına rağmen, serebral fonksiyonların basit, kolay ve noninvaziv monitorizasyonunu sağlayabilmesi açısından önemlidir Çalışmamızda, genel anestezi altında opere edilen KAE'lerinde BIS değişikleri değerlendirildi.

Yöntem:
2010-2011 tarihlerinde KAE uygulanan 16(%88.8) erkek, 2(%11.1) kadın, yaşları 68±22yıl olan olgular incelendi. Olguların 10'nunda(%55) hipertansiyon, 2'sinde(%11) diyabet, 8'inde(%44) periferik arter hastalığı, 8'inde(%44) sigara kullanımı, 6'sında(%33) KOAH, 8'inde(%44) geçirilmiş SVO mevcuttu. Olgulara rutin anestezi monitorizasyonu, invazif arter basıncı, BIS monitorizasyonu uygulandı. Ortalama arter basınçları(OAB), preoperatif, KK'de en düşük, enyüksek, BISdeğerleri, preoperetif(BIS0), indüksiyon(BIS1), KKöncesi(BIS2), KK1.dk(BIS3), 3.dk(BIS4), 5.dk(BIS5), 7.dk(BIS6), 10.dk(BIS7), 15.dk(BIS8), KK sonu(BIS9) şeklinde kaydedildi. İndüksiyon 0.5mg/kg midazolam, 0.1mg/kg vekuronyum, 5-7mg/kg pentotal, 2µg/kg fentanil ile yapılarak %50 oksijen/hava %1-2 sevofluran ile idame sağlandı. KK'de, OAB preoperatif değerin %10-20 üzerinde tutulması planlandı.

Bulgular:
Olguların 6'sına (%33.33) sağ, 12'sine(%66.67) sol KAE'si uygulandı. Opere edilen taraf stenozu sağ %87.5±10.8, sol %83.9±11.2, KK süreleri 18.1±11.1 dakikaydı. Preoperatif, KK'de en düşük-yüksek OAB sırasıyla, 101.17±18.24, 89.83±11.23, 102.94±17.26 mmHg idi. BIS0:93.3±2.9, BIS1:46.1±2.6, BIS2:44.0±4.2, BIS3:41.8±2.1, BIS4:40.6±3.0, BIS5:42.1±3.6, BIS6:42.9±3.9 BIS7:43.5±4.6, BIS8:44±6.4 BIS9:42.8±5.2 olarak kaydedildi, anlamlı değişiklik saptanmadı. Nörolojik komplikasyon(hemipleji) bir olguda postoperatif hematom basısı sebebiyle gelişti. Olguların ekstübasyonu KVCYBÜ'sinde yapıldı. KVCYBÜ'sinde 1, hastane kalışı 3.4±2.4 gün idi.

Sonuç:
Karotis Endarterektomilerinde serebral monitorizasyon ile, santral sinir sisteminin, hücresel bütünlüğü, elektrik aktivitesi izlenerek, oluşabilecek hasarın en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. BIS değerlerinde değişikliğin olmadığı, arttığı-azaldığı, geniş iskemilerde bulgu verdiği çalışmalar mevcuttur. Çalışmamızda, BIS değerleri ile KK süreleri arasında korelasyon saptanmadı. Uyanık KAE'lerinde altın standart intraoperatif bilinç takibi iken, genel anestezi uygulanan olgularda, serebral monitorizasyonla birlikte OAB'nın serebral perfüzyon basıncını düşürmeyecek kadar yüksek olmasına ve kardiyak performansın korunmasına özen gösterilmelidir.